Φειδώ και ποιότητα αναφορικά με την κάλυψη των δράσεων της Χρυσής Αυγής αξιώνει η
αναπλ. καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης Βασιλική Γεωργιάδου από τα εγχώρια ΜΜΕ, τα οποία προτρέπει να παραδειγματιστούν από άλλους ευρωπαϊκούς φορείς ενημέρωσης. Μιλώντας στο tvxs.gr επισημαίνει τους κινδύνους από την προβολή δράσεων δεξιού εξτρεμισμού ως απλών «μιντιακών» γεγονότων και με στόχο τον εντυπωσιασμό. Η ίδια κάνει λόγο για μία κακώς νοούμενη αναλογικότητα με βάση το εκλογικό ποσοστό της ακροδεξιάς και όχι πρωτίστως τη στάση της απέναντι στο κανονιστικό πλαίσιο της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Ποια συμπεράσματα εξάγετε αναφορικά με τη στάση των ελληνικών ΜΜΕ απέναντι στο φαινόμενο της ακροδεξιάς τους τελευταίους μήνες ή και νωρίτερα;
Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μία υπερβολική προβολή των πιο εντυπωσιακών δράσεων της οργάνωσης Χρυσή Αυγή. Νωρίτερα, ήταν άλλα κόμματα και άλλοι πολιτικοί δρώντες που -ανήκουν με την ευρεία έννοια στην ίδια «οικογένεια»- ενδιέφεραν τα ΜΜΕ. Συγκεκριμένα, και στην περίπτωση του ΛΑΟΣ δεν υπήρχε καταρχάς όριο ως προς το χρόνο προβολής του. Σύμφωνα με έρευνα εργαστηρίου του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο χρόνος προβολής του Γιώργου Καρατζαφέρη έχει υπάρξει ανά περιόδους μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή. Επιπλέον, εκτός από το χρόνο, τίθεται ζήτημα με τον τρόπο προβολής οργανώσεων του δεξιού εξτρεμισμού, δράσεις των οποίων μεταδίδονται σαν να είναι απλά «μιντιακά» γεγονότα, χωρίς μέριμνα στα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Κατά τη γνώμη μου, πάντα πρέπει να υπάρχει μία αξιολόγηση αν και πώς θα προβληθεί ένα γεγονός. Για παράδειγμα, είδαμε το στούντιο πρωινής εκπομπής του ΑΝΤ1 να μετατρέπεται σε αρένα. Αυτό δεν ήταν απλώς ένα εντυπωσιακό συμβάν αλλά ένα πολιτικό γεγονός. Στον τρόπο προβολής αντίστοιχων περιστατικών πρέπει να υπεισέρχονται ποιοτικά κριτήρια. Ωστόσο, μπροστά στο εντυπωσιακό γεγονός της άσκησης πολιτικής βίας η οποία δεν είναι συνηθισμένη σε μία δημοκρατία ιδίως on camera, μέσα σε ένα διάστημα μερικών ωρών είδαμε τις σκηνές να προβάλλονται ξανά και ξανά επί δεκάδες φορές, χωρίς ποιοτικό κριτήριο.
Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία ή το Ηνωμένο Βασίλειο ο χώρος των άκρων προβάλλεται λελογισμένα με πολλές κριτικές επισημάνσεις. Για παράδειγμα, όταν το BBC έδωσε τηλεοπτικό χρόνο προκειμένου να παραστεί στο στούντιο ένας εκπρόσωπος της άκρας δεξιάς, είχε ασκηθεί πολύ έντονη κριτική για το γεγονός ότι δόθηκε χώρος και χρόνος σε έναν εκπρόσωπο του δεξιού εξτρεμισμού που δεν σέβεται τους κανόνες του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Συχνά ένας δημοσιογράφος στην Ελλάδα αντιμετωπίζει το δίλημμα: «δίνω έμφαση στη Χρυσή Αυγή για να την αποκαλύψω ή δίνω λιγότερη σημασία για να μην τη διαφημίσω;».
Θεωρώ ότι δεν πρέπει να γίνεται ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Από τη μία πλευρά, η Χρυσή Αυγή αυτή τη στιγμή είναι ένα κοινοβουλευτικό κόμμα, με την έννοια ότι εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο. Από την άλλη πλευρά, εγώ προσωπικά όπως και πάρα πολλοί άλλοι, εκφράζουμε έντονες επιφυλάξεις αν είναι ένα κοινοβουλευτικό κόμμα επί της ουσίας, αν δηλαδή σέβεται τους κανόνες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Βεβαίως οι δράσεις της Χρυσής Αυγής πρέπει να προβάλλονται μια και πρόκειται για ένα κόμμα το οποίο βρίσκεται στη Βουλή –άλλωστε ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει για να κρίνει. Ωστόσο, τα ΜΜΕ οφείλουν όχι απλώς να φωτογραφίζουν, αλλά να αξιολογούν, να διαμορφώνουν την ατζέντα για το τι θα προβάλλεται και τι δεν θα προβάλλεται, πάντοτε με ποιοτικά κριτήρια. Σε αυτή τη συγκυρία, επειδή κάποια πράγματα είναι πρωτόγνωρα, δίνεται περισσότερη έμφαση στο επιφαινόμενο, δηλαδή στις εντυπώσεις, στα προκλητικά χαρακτηριστικά που εμπεριέχονται στις δράσεις του δεξιού εξτρεμιστικού χώρου και λιγότερο σε ζητήματα που αφορούν τη δημοκρατία και τους κανόνες της. Αυτό βέβαια ίσως είναι ένα μεταβατικό στάδιο, διότι όλοι χρειάζονται χρόνο για να τοποθετήσουν σωστά τα στοιχεία της παρούσας συγκυρίας. Πάντως, υπάρχουν και κάποια θεσμικά ζητήματα τα οποία δημιουργούν στρεβλώσεις. Για παράδειγμα, το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο επιβάλλει μία αναλογική παρουσία των κομμάτων στα δελτία ειδήσεων και στις εκπομπές με βάση την εκλογική τους δύναμη, ιδίως σε προεκλογικές περιόδους. Με αυτόν τον τρόπο, αφαιρείται στο δημοσιογράφο και στο μέσο να διαμορφώνει τη δική του ατζέντα, τα δικά του κριτήρια. Στο συγκεκριμένο σημείο, λοιπόν, επειδή υπάρχει μία γενική ντιρεκτίβα, όλα τα ΜΜΕ εμφανίζονται τα ίδια.
Χρειάζεται λοιπόν λελογισμένη προβολή με ποιοτικά κριτήρια.
Ακριβώς.