Σάββατο 9 Ιουλίου 2016

Γιατί τρέμουν την απλή;




Μαλλιά κουβάρια κατόρθωσε να κάνει τα κόμματα της αντιπολίτευσης η πρόθεση της κυβέρνησης να καταθέσει ώς το τέλος της εβδομάδας στη Βουλή πρόταση νόμου για την καθιέρωση απλής αναλογικής. Με την κίνηση αυτή, ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να προκαλέσει μείζονα αναστάτωση, κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, να φέρει σε θέση αμηχανίας το ΚΚΕ και να χρεώσει στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι επιδιώκει την επαναφορά των μονοκομματικών κυβερνήσεων που έφεραν τη χώρα σε αδιέξοδο.

Η απλή αναλογική απειλεί κρατούσες πολιτικές αντιλήψεις και συμπεριφορές των περισσότερων κομμάτων, ενώ αποσταθεροποιεί το εγχώριο ισχυρό οικονομικό κατεστημένο, που επιδιώκει να ασκεί παντοιοτρόπως πιέσεις σε μονοκομματικές κυβερνήσεις. Για το πολιτικό σύστημα αποτελεί μείζονα πρόκληση, αφού η απλή αναλογική επιβάλλει την κουλτούρα της προγραμματικής συνεργασίας, τον υπερκομματικό έλεγχο και τη διαβούλευση και τη σύνθεση για την πορεία της κυβέρνησης, αντί της αμυντικής περιχαράκωσης και των οβιδιακών μεταμορφώσεων των κομμάτων ανάλογα με το αν βρίσκονται στην κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση.

Η αναζήτηση κυβερνήσεων συνεργασίας και η αυθεντική αποτύπωση της βούλησης του ελληνικού λαού, που αποτελεί πάγιο αίτημα της Αριστεράς και της προοδευτικής σκέψης στη χώρα, παρότι βρίσκεται προ των πυλών, εξετάζεται ακόμη από τους μικροκομματικούς φακούς. Οι πολιτικοί ταγοί της χώρας τοποθετούνται, όχι ανάλογα με το βάθος και το βάρος του αιτήματος, αλλά με το μικροκομματικό συμφέρον και τη σκοπιμότητα του προτείνοντος.
Από το παιχνίδι της άρνησης να υιοθετηθεί η απλή αναλογική δεν εξαιρείται (στο παρελθόν) και η Αριστερά.

Κεντροαριστερά στα τρία

Στην παρούσα, όμως, φάση η απειλή επικρέμαται πάνω από την κατακερματισμένη Κεντροαριστερά, που καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της στη δυσκολότερη ίσως φάση της. Οι εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις του ΠΑΣΟΚ, του Ποταμιού και της ΔΗΜΑΡ, που είναι οι τρεις μεγαλύτεροι παίκτες στο παιχνίδι της ενιαίας Κεντροαριστεράς, τορπιλίζουν την προσπάθεια σύγκλισής τους. Η στάση του καθενός ίσως αποτελέσει και παράγοντα αποσταθεροποίησης της διαδικασίας συνεργασίας με στόχο την κοινή εκλογική κάθοδο στις επόμενες εκλογές.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο αποφάσισε (οριστικά και αμετάκλητα;) να καταψηφίσει την κυβερνητική πρόταση, παρότι ικανοποιούνται τρεις από τις πέντε συνολικά προτάσεις που έχει καταθέσει από πέρσι.
Την ίδια ώρα ο έτερος μεγάλος εταίρος στη Δημοκρατική Συμπαράταξη, η ΔΗΜΑΡ, υποστηρίζει την κυβερνητική πρόταση και αφήνει σαφείς αιχμές για την κωλοτούμπα του ΠΑΣΟΚ, ενώ το Ποτάμι, που επιχειρείται να μπει στο μεγάλο κεντροαριστερό εγχείρημα, διαφωνεί οριζοντίως και καθέτως με την απλή αναλογική, θεωρώντας ότι οδηγεί σε ακυβερνησία.

Το εντυπωσιακό είναι ότι το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί αμήχανα και ενοχικά να αιτιολογήσει την ξαφνική μεταστροφή του από τη δική του πρόταση για την υιοθέτηση της απλής αναλογικής στην ολική άρνηση.

Η Φώφη Γεννηματά βρέθηκε σε δεινή θέση, αφού από τη μία ήθελε να υποστηρίξει την υπερψήφιση της απλής αναλογικής και από την άλλη αντιμετώπισε το ενδεχόμενο μιας σοβαρής εσωκομματικής κρίσης, με Βενιζέλο και Λοβέρδο να δίνουν τον νυν υπέρ πάντων αγώνα προκειμένου να μη στηριχτεί η κυβερνητική πρόταση, μόνο και μόνο επειδή προέρχεται από την κυβέρνηση. Στις παρασκηνιακές διεργασίες η Γεννηματά βρέθηκε μπροστά στο αδιέξοδο να κατηγορηθεί στην προεκλογική διαδικασία για τον επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ότι δίχασε το κόμμα της και ότι συνέβαλε στην αποχώρηση ηγετικών στελεχών. Για αυτό και ύστερα από συνεχείς διαβουλεύσεις με τους συνεργάτες της αποφάσισε να απορρίψει την κυβερνητική πρόταση με δύο βασικά επιχειρήματα, που δεν είναι βέβαιο ότι ικανοποιούν την κομματική βάση.

Πιέσεις και διαφοροποιήσεις


Έμπειρα στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκτιμούν ότι η πίεση που ασκεί στην παρούσα φάση η κυβέρνηση είναι ασφυκτική και δοκιμάζει τη συνοχή του, αφού επιδιώκει να προκαλέσει φυγή όσων εμφορούνται από αντισυριζικά αντανακλαστικά. Επισημαίνουν ότι ο Γιώργος Παπανδρέου στο παρασκήνιο συντάσσεται με τον Θαν. Θεοχαρόπουλο και τη ΔΗΜΑΡ, που υποστηρίζουν την κυβερνητική πρόταση, δημιουργώντας νέα δεδομένα εντός της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.

Και το ερώτημα δεν αφορά μια ανατάραξη με βάση την ψηφοφορία για τον εκλογικό νόμο στη Βουλή, όσο το αποτύπωμα που μπορεί να αφήσει η ιστορία αυτή στην πορεία για την επανασυγκρότηση του κεντροαριστερού χώρου. Πολλοί εκτιμούν ότι το θέμα του εκλογικού νόμου αναμένεται να επηρεάσει την προεκλογική εκστρατεία για τον νέο επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, αν τελικά πραγματοποιηθεί η διαδικασία. Η στάση των υποψηφίων απέναντι στο θέμα, όπως και η πολιτική των συνεργασιών, αναμένεται να προκαλέσει τριβές και κραδασμούς. Πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι στις δημοσκοπήσεις οι πολίτες επιθυμούν την απλή αναλογική και τη διακομματική συνεννόηση και συνεργασία που επιβάλλει και αναμένεται να καταλογίσουν ευθύνες σε όσους σαμποτάρουν τη διαδικασία.

Στο ΠΑΣΟΚ όμως προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα αμυντικό τείχος απέναντι στις πιέσεις, αλλά και τις επικρίσεις για την προφανή υπαναχώρηση.

Το βασικό επιχείρημα είναι ότι η κυβέρνηση σπεύδει να ικανοποιήσει το αίτημα του πρόθυμου εταίρου, όπως λένε, της Ένωσης Κεντρώων δηλαδή, που δεν ήθελε την κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών. Στο ΠΑΣΟΚ, λοιπόν, λένε ότι η μεγαλύτερη πηγή διαφθοράς και σήψης του πολιτικού συστήματος είναι οι αχανείς εκλογικές περιφέρειες, ειδικά αυτή της Β’ Αθήνας, η οποία έχει 2,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους. Σύμφωνα με τα επιχειρήματα του ΠΑΣΟΚ, η κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών ήταν προεκλογική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία υπαναχώρησε.

Επίσης στη Χαριλάου Τρικούπη θεωρούν «ύποπτο» τον χρόνο κατάθεσης του νέου εκλογικού νόμου και καταλογίζουν στην κυβέρνηση προσπάθεια επικοινωνιακού αποπροσανατολισμού. «Για άλλη μια φορά ο κ. Τσίπρας, στο πλαίσιο μικροκομματικών τακτικισμών, εξήγγειλε πομπωδώς αλλαγές για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος μέσω της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης και της αλλαγής του εκλογικού νόμου. Άνοιξε μια προσχηματική συζήτηση και στη συνέχεια η συνταγματική αναθεώρηση πήγε περίπατο και τα πέντε σημεία διαλόγου για τον εκλογικό νόμο κατέληξαν σε αποσπασματικές ρυθμίσεις», επισήμανε η Φώφη Γεννηματά, μιλώντας τη Δευτέρα στη συνεδρίαση του Ενιαίου Πολιτικού Κέντρου του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο μετείχαν βουλευτές, ευρωβουλευτές και μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου.

Στη συνεδρίαση αυτή, όπου και επικυρώθηκε η τελική αρνητική στάση του ΠΑΣΟΚ απέναντι στις κυβερνητικές προτάσεις, προβλήθηκε η στρατηγική των ίσων αποστάσεων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ., στη λογική ότι ο χώρος έχει τη δική του ταυτότητα και δεν αποκαλεί παρακολούθημα των δύο μεγαλύτερων κομμάτων. «Η αξιωματική αντιπολίτευση, εξυπηρετώντας τις δικές της πρόδηλες σκοπιμότητες , αρνήθηκε εξ αρχής κάθε συμμετοχή στον διάλογο. Η Ν.Δ. και ο κ. Μητσοτάκης νοιάζονται αποκλειστικά για το πώς θα γίνουν κυβέρνηση με το μπόνους των 50 εδρών».

Ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ προτείνει την παράταση της διαβούλευσης και τη διαδικασία συνεννόησης των κομμάτων, αφού μπορεί να παρακαμφθούν οι ενστάσεις του Ποταμιού και της Ν.Δ., με τη θέσπιση ενός μπόνους του πρώτου κόμματος, μόνο στην περίπτωση που το πρώτο κόμμα ή συνασπισμός κομμάτων που κατεβαίνουν στις εκλογές με ενιαίο ψηφοδέλτιο ξεπερνά το 42%. Στη Χαριλάου Τρικούπη εκτιμούν ότι θα μπορούσε να συζητηθεί το εκλογικό όριο απόδοσης μπόνους, όπως ζητά η Ν.Δ., αλλά και η διαδικασία απόδοσής του, όπως προτείνει το Ποτάμι, με δύο έδρες ανά μονάδα διαφοράς του πρώτου κόμματος μετά από ένα συγκεκριμένο ποσοστό.

Επιλεκτική επιλογή


Στη Χαριλάου Τρικούπη επισημαίνουν ότι μπορεί τώρα να δείχνει η άρνησή τους ως κωλοτούμπα, αλλά όσο περνούν οι μέρες και ειδικά στη συζήτηση στη Βουλή θα διαφανεί ότι η επιλεκτική επιλογή υιοθέτησης τριών προτάσεων από το πακέτο του έγινε συνειδητά από τον ΣΥΡΙΖΑ για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας. «Οι θέσεις του ΠΑΣΟΚ συνιστούν τη βάση για έναν ουσιαστικό διάλογο και σοβαρή επεξεργασία για τη διαμόρφωση όρων αναζήτησης ευρύτατων πολιτικών και κοινωνικών συναινέσεων, πολιτικής και κοινωνικής αποδοχής.

Γιατί τότε και μόνο τότε μπορούν να παραχθούν τα ουσιαστικά και σταθερά πολιτικά αποτελέσματα που τόσο έχει ανάγκη η χώρα αυτή τη δύσκολη περίοδο. Είναι φανερό ότι η πρόταση της κυβέρνησης δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση μιας ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αλλά αντιθέτως αναγορεύει σε κρίσιμο ρυθμιστικό παράγοντα για κρίσιμα πολιτικά ζητήματα το φασιστικό μόρφωμα της Χ.Α.», τόνισε χαρακτηριστικά η Φώφη Γεννηματά.

Ακόμη πιο απολογητικός, ο Ευάγγελος Βενιζέλος επιχείρησε να αιτιολογήσει τη στροφή του απέναντι στη δική του περσινή πρόταση: «Η πρόταση νόμου για την κατάργηση του μπόνους που υπέβαλε με ομόφωνη απόφαση και τις υπογραφές όλων των μελών της η Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ στις 2 Ιουνίου 2015 – λίγες ημέρες πριν από το συνέδριο και την ανάδειξη της νέας ηγεσίας – ήταν μια κατεπείγουσα πολιτική πρωτοβουλία ανακοπής του κατήφορου στον οποίο έτρεχε, μέσα στην τότε συγκυρία, η χώρα με κίνδυνο να προσκρούσει στο Grexit και την ασύντακτη χρεοκοπία». Όπως συμπλήρωσε, αποτελούσε μια θεμιτή θεσμική διέξοδο για εκλογές και συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας, αλλά η πρωτοβουλία αυτή αγνοήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛΛ.

Ο Βενιζέλος, σύμφωνα με την υπερασπιστική γραμμή της αλλαγής στάσης του, που διατύπωσε στη συνεδρίαση του Ενιαίου Πολιτικού Κέντρου, θεωρεί πως «το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ συνίσταται στην καταστρατήγηση των θεσμών με στόχο να δημιουργηθεί, σε πρώτο στάδιο, η αίσθηση ότι η κυβέρνηση ελέγχει και καθοδηγεί τις πολιτικές εξελίξεις, παρά το εθνικό αδιέξοδο για το οποίο ευθύνεται. Και σε δεύτερο στάδιο να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος, κρίσιμος παράγοντας για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης. Όχι στο όνομα μιας συγκροτημένης εθνικής στρατηγικής, όπως αυτή που υπηρέτησε με βαρύ κόστος το ΠΑΣΟΚ από το 2010 έως τον Ιανουάριο του 2015, αλλά στο όνομα του μικρού κομματικού συμφέροντος ή μάλλον του πολιτικού συμφέροντος ενός μικρού κύκλου προσώπων».

Με βάση αυτό το σκεπτικό, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπενθύμισε ότι η δική του περσινή πρόταση «ήταν πρωτοβουλία κατά του πολιτικού τυχοδιωκτισμού της κυβέρνησης» και για να μην αυταπατάται κανείς για τη σημερινή του επίδραση στις κομματικής εξελίξεις φρόντισε να προτείνει και τη σημερινή στάση του κόμματός: «Η στάση μας τώρα πρέπει να είναι και πάλι πρωτοβουλία κατά του πολιτικού τυχοδιωκτισμού της κυβέρνησης που θέτει σε κίνδυνο το εθνικό συμφέρον για μικροκομματικούς λόγους».

Η Φώφη Γεννηματά από την πλευρά της, πάντως, άφησε ένα παράθυρο διακομματικής συνεννόησης, επιχειρώντας να ισορροπήσει μεταξύ της δικής της πάγιας θέσης υπέρ της απλής αναλογικής και της στάσης της απέναντι στην κυβερνητική πρόταση, ζητώντας χρόνο για διαβούλευση: «Υπάρχει η δυνατότητα να επιδιώξουμε, ως πολιτικό σύστημα, τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση και να εξασφαλίσουμε την απαραίτητη πλειοψηφία στο ζήτημα αυτό, για αυτό και η Κ.Ο. της Δημοκρατικής Συμπαράταξης θα αναλάβει πρωτοβουλία να παρουσιάσει άμεσα πρόταση διαλόγου στη βάση της δικής της πρότασης».

«Έγκλημα»


Την ίδια ώρα ο Σταύρος Θεοδωράκης επιχειρεί να μιλήσει στην ψυχή των «νοικοκυραίων» συντηρητικής κατεύθυνσης που θέλουν κυβερνητική σταθερότητα, χαρακτηρίζοντας «έγκλημα» σε συνέντευξή του στο «Βήμα» τον εκλογικό νόμο που προωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ: «Με το σύστημα που προτείνουν, θα έπρεπε τον Σεπτέμβρη να συμφωνήσουν πέντε κόμματα για να έχουμε κυβέρνηση οριακής πλειοψηφίας».

Σε απόλυτα σκληρή γραμμή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει εγκαταλείψει οποιαδήποτε ρηξικέλευθη πρόταση για κατάτμηση περιφερειών, συνδυασμό λίστα και σταυρού προτίμησης και άλλα ηχηρά που είχαν πέσει στο τραπέζι από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού θεωρεί ότι για να παραμείνει το αδιαμφισβήτητο πουλέν της εξουσίας πρέπει να λέει μόνο «όχι» στις κυβερνητικές πρωτοβουλίες, να ζητά συνεχώς εκλογές και να υπόσχεται, ως ο απόλυτος ηγέτης, τη διασφάλιση νέας πορείας της χώρας. Οι δημοσκοπήσεις φαίνεται να ισχυροποιούν τη μοναχική του πορεία, αν και το ερώτημα είναι μήπως εξαντληθεί η δυναμική του από την «υπερχρήση» της, πριν φτάσει στην… πηγή των εκλογών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η δημοσκοπική υπεροχή απομονώνει φωνές διαμαρτυρίας και λειτουργεί συγκολλητικά στην πολιτική και ιδεολογικά κατακερματισμένη Ν.Δ.

http://www.topontiki.gr/article/176698/giati-tremoyn-tin-apli